拯救之法，妙用者针。<br /> 　　察岁时于天道，定形气于予心。<br /> 　　春夏瘦而刺浅，秋冬肥而刺深。<br /> 　　不穷经络阴阳，多逢刺禁。<br /> 　　既论脏腑虚实，须向经寻。<br /> 　　原夫起自中焦，水初下漏。太阴为始，至厥阴而方终；穴出云门，抵期门而最后。<br /> 　　正经十二，别络走三百余支；正侧仰伏，气血有六百余候。<br /> 　　手足三阳，手走头而头走足；手足三阴，足走腹而胸走手。<br /> 　　要识迎随，须明逆顺。<br /> 　　况夫阴阳气血，多少为最。厥阴太阳，少气多血；太阴少阴，少血多气；而又气多血少者，少阳之分；气盛血多者，阳明之位。<br /> 　　先详多少之宜，次察应至之气。<br /> 　　轻滑慢而未来，沉涩紧而已至。<br /> 　　既至也，量寒热而留疾；未至也，据虚实而候气。<br /> 　　气之至也，如鱼吞钩饵之浮沉；气未至也，如闲处幽堂之深邃。<br /> 　　气速至而速效，气迟至而不治。<br /> 　　观夫九针之法，毫针最微，七星上应，众穴主持。<br /> 　　本形金也，有蠲邪扶正之道；短长水也，有决凝开滞之机。<br /> 　　定刺象木，或斜或正；口藏比火，进阳补羸。<br /> 　　循机扪而可塞以象土，实应五行而可知。<br /> 　　然是三寸六分，包含妙理；虽细桢于毫发，同贯多歧。<br /> 　　可平五脏之寒热，能调六腑之虚实。<br /> 　　拘挛闭塞，遣八邪而去矣；寒热痹痛，开四关而已之。<br /> 　　凡刺者，使本神朝而后入；既刺也，使本神定而气随。神不朝而勿刺，神已定而可施。<br /> 　　定脚处，取气血为主意；下手处，认水木是根基。<br /> 　　天地人三才也，涌泉同璇玑、百会；上中下三部也，大包与天枢、地机。<br /> 　　阳蹻、阳维并督带，主肩背腰腿在表之病；阴蹻、阴维、任、冲脉，去心腹胁肋在里之疑。<br /> 　　二陵、二跻、二交，似续而交五大；两间、两商、两井，相依而别两支。<br /> 　　大抵取穴之法，必有分寸，先审自意，次观肉分；或伸屈而得之，或平直而安定。<br /> 　　在阳部筋骨之侧，陷下为真；在阴分郄腘之间，动脉相应。<br /> 　　取五穴用一穴而必端，取三经用一经而可正。<br /> 　　头部与肩部详分，督脉与任脉易定。<br /> 　　明标与本，论刺深刺浅之经；住痛移疼，取相交相贯之迳。<br /> 　　岂不闻脏腑病，而求门、海、俞、募之微；经络滞，而求原、别、交、会之道。<br /> 　　更穷四根三结，依标本而刺无不痊；但用八法、五门，分主客而针无不效。<br /> 　　八脉始终连八会，本是纪纲；十二经络十二原，是为枢要。<br /> 　　一日取六十六穴之法，方见幽微，一时取一十二经之原，始知要妙。<br /> 　　原夫补泻之法，非呼吸而在手指；速效之功，要交正而识本经。<br /> 　　交经缪刺，左有病而右畔取；泻络远针，头有病而脚上针。<br /> 　　巨刺与缪刺各异，微针与妙刺相通。<br /> 　　观部分而知经络之虚实，视浮沉而辨脏腑之寒温。<br /> 　　且夫先令针耀，而虑针损；次藏口内，而欲针温。<br /> 　　日无外视，手如握虎；心无内慕，如待贵人。<br /> 　　左手重而多按，欲令气散；右手轻而徐入，不痛之因。<br /> 　　空心恐怯，直立侧而多晕；背目沉掐，坐卧平而没昏。<br /> 　　推于十干、十变，知孔穴之开阖；论其五行、五脏，察日时之旺衰。<br /> 　　伏如横弩，应若发机。<br /> 　　阴交阳别而定血晕，阴跻、阳维而下胎衣。<br /> 　　痹厥偏枯，迎随俾经络接续；漏崩带下，温补使气血依归。<br /> 　　静以久留，停针待之。<br /> 　　必准者，取照海治喉中之闭塞；端的处，用大钟治心内之呆痴。大抵疼痛实泻，痒麻虚补。<br /> 　　体重节痛而俞居，心下痞满而井主。<br /> 　　心胀咽痛，针太冲而必除；脾冷胃疼，泻公孙而立愈。胸满腹痛刺内关，胁疼肋痛针飞虎。<br /> 　　筋挛骨痛而补魂门，体热劳嗽而泻魄户。<br /> 　　头风头痛，刺申脉与金门；眼痒眼痛，泻光明与地五。<br /> 　　泻阴郄止盗汗，治小儿骨蒸；刺偏历利小便，医大人水蛊。<br /> 　　中风环跳而宜刺，虚损天枢而可取。<br /> 　　由是午前卯后，太阴生而疾温；离左酉南，月朔死而速冷。<br /> 　　循扪弹怒，留吸母而坚长；爪下伸提，疾呼子而嘘短。<br /> 　　动退空歇，迎夺右而泻凉；推内进搓，随济左而补暖。<br /> 　　慎之！大患危疾，色脉不顺而莫针；寒热风阴，饥饱醉劳而切忌。<br /> 　　望不补而晦不泻，弦不夺而朔不济。<br /> 　　精其心而穷其法，无灸艾而坏其皮；正其理而求其原，免投针而失其位。<br /> 　　避灸处而加四肢，四十有九；禁刺处而除六腧，二十有二。<br /> 　　抑又闻高皇抱疾未瘥，李氏刺巨阙而后苏；太子暴死为厥，越人针维会而复醒。肩井、曲池，甄权刺臂痛而复射；悬钟、环跳，华佗刺躄足而立行。秋夫针腰俞而鬼免沉疴，王纂针交俞而妖精立出。取肝俞与命门，使瞽士视秋毫之末；刺少阳与交别，俾聋夫听夏蚋之声。<br /> 　　嗟夫！去圣逾远，此道渐坠。或不得意而散其学，或愆其能而犯禁忌。愚庸智浅，难契于玄言。至道渊深，得之者有几？偶述斯言，不敢示诸明达者焉，庶几乎童蒙之心启。

zhěng jiù zhī fǎ miào yòng zhě zhēn 　　 chá suì shí yú tiān dào dìng xíng qì yú yú xīn 　　 chūn xià shòu ér cì qiǎn qiū dōng féi ér cì shēn 　　 bù qióng jīng luò yīn yáng duō féng cì jīn 　　 jì lùn zàng fǔ xū shí xū xiàng jīng xún 　　 yuán fū qǐ zì zhōng jiāo shuǐ chū xià lòu tài yīn wéi shǐ zhì jué yīn ér fāng zhōng xué chū yún mén dǐ qī mén ér zuì hòu 　　 zhèng jīng shí èr bié luò zǒu sān bǎi yú zhī zhèng cè yǎng fú qì xiě yǒu liù bǎi yú hòu 　　 shǒu zú sān yáng shǒu zǒu tóu ér tóu zǒu zú shǒu zú sān yīn zú zǒu fù ér xiōng zǒu shǒu 　　 yào shí yíng suí xū míng nì shùn 　　 kuàng fū yīn yáng qì xiě duō shǎo wéi zuì jué yīn tài yáng shǎo qì duō xiě tài yīn shǎo yīn shǎo xiě duō qì ér yòu qì duō xiě shǎo zhě shǎo yáng zhī fēn qì shèng xiě duō zhě yáng míng zhī wèi 　　 xiān xiáng duō shǎo zhī yí cì chá yīng zhì zhī qì 　　 qīng huá màn ér wèi lái chén sè jǐn ér yǐ zhì 　　 jì zhì yě liáng hán rè ér liú jí wèi zhì yě jù xū shí ér hòu qì 　　 qì zhī zhì yě rú yú tūn gōu ěr zhī fú chén qì wèi zhì yě rú xián chǔ yōu táng zhī shēn suì 　　 qì sù zhì ér sù xiào qì chí zhì ér bù zhì 　　 guān fū jiǔ zhēn zhī fǎ háo zhēn zuì wēi qī xīng shàng yīng zhòng xué zhǔ chí 　　 běn xíng jīn yě yǒu juān xié fú zhèng zhī dào duǎn cháng shuǐ yě yǒu jué níng kāi zhì zhī jī 　　 dìng cì xiàng mù huò xié huò zhèng kǒu cáng bǐ huǒ jìn yáng bǔ yíng 　　 xún jī mén ér kě sāi yǐ xiàng tǔ shí yīng wǔ háng ér kě zhī 　　 rán shì sān cùn liù fēn bāo hán miào lǐ suī xì zhēn yú háo fā tóng guàn duō qí 　　 kě píng wǔ zàng zhī hán rè néng tiáo liù fǔ zhī xū shí 　　 jū luán bì sāi qiǎn bā xié ér qù yǐ hán rè bì tòng kāi sì guān ér yǐ zhī 　　 fán cì zhě shǐ běn shén zhāo ér hòu rù jì cì yě shǐ běn shén dìng ér qì suí shén bù zhāo ér wù cì shén yǐ dìng ér kě shī 　　 dìng jiǎo chǔ qǔ qì xiě wéi zhǔ yì xià shǒu chǔ rèn shuǐ mù shì gēn jī 　　 tiān dì rén sān cái yě yǒng quán tóng xuán jī bǎi huì shàng zhōng xià sān bù yě dà bāo yǔ tiān shū dì jī 　　 yáng qiāo yáng wéi bìng dū dài zhǔ jiān bèi yāo tuǐ zài biǎo zhī bìng yīn qiāo yīn wéi rèn chōng mài qù xīn fù xié lèi zài lǐ zhī yí 　　 èr líng èr jī èr jiāo sì xù ér jiāo wǔ dà liǎng jiān liǎng shāng liǎng jǐng xiāng yī ér bié liǎng zhī 　　 dà dǐ qǔ xué zhī fǎ bì yǒu fēn cùn xiān shěn zì yì cì guān ròu fēn huò shēn qū ér dé zhī huò píng zhí ér ān dìng 　　 zài yáng bù jīn gǔ zhī cè xiàn xià wéi zhēn zài yīn fēn xì guó zhī jiān dòng mài xiāng yīng 　　 qǔ wǔ xué yòng yī xué ér bì duān qǔ sān jīng yòng yī jīng ér kě zhèng 　　 tóu bù yǔ jiān bù xiáng fēn dū mài yǔ rèn mài yì dìng 　　 míng biāo yǔ běn lùn cì shēn cì qiǎn zhī jīng zhù tòng yí téng qǔ xiāng jiāo xiāng guàn zhī jìng 　　 qǐ bù wén zàng fǔ bìng ér qiú mén hǎi yú mù zhī wēi jīng luò zhì ér qiú yuán bié jiāo huì zhī dào 　　 gēng qióng sì gēn sān jié yī biāo běn ér cì wú bù quán dàn yòng bā fǎ wǔ mén fēn zhǔ kè ér zhēn wú bù xiào 　　 bā mài shǐ zhōng lián bā huì běn shì jì gāng shí èr jīng luò shí èr yuán shì wéi shū yào 　　 yī rì qǔ liù shí liù xué zhī fǎ fāng jiàn yōu wēi yī shí qǔ yī shí èr jīng zhī yuán shǐ zhī yào miào 　　 yuán fū bǔ xiè zhī fǎ fēi hū xī ér zài shǒu zhǐ sù xiào zhī gōng yào jiāo zhèng ér shí běn jīng 　　 jiāo jīng móu cì zuǒ yǒu bìng ér yòu pàn qǔ xiè luò yuǎn zhēn tóu yǒu bìng ér jiǎo shàng zhēn 　　 jù cì yǔ móu cì gè yì wēi zhēn yǔ miào cì xiāng tōng 　　 guān bù fēn ér zhī jīng luò zhī xū shí shì fú chén ér biàn zàng fǔ zhī hán wēn 　　 xì fū xiān líng zhēn yào ér lǜ zhēn sǔn cì cáng kǒu nèi ér yù zhēn wēn 　　 rì wú wài shì shǒu rú wò hǔ xīn wú nèi mù rú dài guì rén 　　 zuǒ shǒu zhòng ér duō àn yù líng qì sàn yòu shǒu qīng ér xú rén bù tòng zhī yīn 　　 kōng xīn kǒng xì zhí lì cè ér duō yùn bèi mù chén qiā zuò wò píng ér méi hūn 　　 tuī yú shí gān shí biàn zhī kǒng xué zhī kāi hé lùn qí wǔ háng wǔ zàng chá rì shí zhī wàng shuāi 　　 fú rú héng nǔ yīng ruò fā jī 　　 yīn jiāo yáng bié ér dìng xiě yùn yīn jī yáng wéi ér xià tāi yī 　　 bì jué piān kū yíng suí bǐ jīng luò jiē xù lòu bēng dài xià wēn bǔ shǐ qì xiě yī guī 　　 jìng yǐ jiǔ liú tíng zhēn dài zhī 　　 bì zhǔn zhě qǔ zhào hǎi zhì hóu zhōng zhī bì sāi duān de chǔ yòng dà zhōng zhì xīn nèi zhī dāi chī dà dǐ téng tòng shí xiè yǎng má xū bǔ 　　 tǐ zhòng jié tòng ér yú jū xīn xià pǐ mǎn ér jǐng zhǔ 　　 xīn zhàng yān tòng zhēn tài chōng ér bì chú pí lěng wèi téng xiè gōng sūn ér lì yù xiōng mǎn fù tòng cì nèi guān xié téng lèi tòng zhēn fēi hǔ 　　 jīn luán gǔ tòng ér bǔ hún mén tǐ rè láo sòu ér xiè pò hù 　　 tóu fēng tóu tòng cì shēn mài yǔ jīn mén yǎn yǎng yǎn tòng xiè guāng míng yǔ dì wǔ 　　 xiè yīn xì zhǐ dào hàn zhì xiǎo ér gǔ zhēng cì piān lì lì xiǎo biàn yī dà rén shuǐ gǔ 　　 jīn fēng huán tiào ér yí cì xū sǔn tiān shū ér kě qǔ 　　 yóu shì wǔ qián mǎo hòu tài yīn shēng ér jí wēn lí zuǒ yǒu nán yuè shuò sǐ ér sù lěng 　　 xún mén dàn nù liú xī mǔ ér jiān cháng zhǎo xià shēn tí jí hū zǐ ér xū duǎn 　　 dòng tuì kōng xiē yíng duó yòu ér xiè liáng tuī nèi jìn cuō suí jì zuǒ ér bǔ nuǎn 　　 shèn zhī dà huàn wēi jí sè mài bù shùn ér mò zhēn hán rè fēng yīn jī bǎo zuì láo ér qiē jì 　　 wàng bù bǔ ér huì bù xiè xián bù duó ér shuò bù jì 　　 jīng qí xīn ér qióng qí fǎ wú jiǔ ài ér huài qí pí zhèng qí lǐ ér qiú qí yuán miǎn tóu zhēn ér shī qí wèi 　　 bì jiǔ chǔ ér jiā sì zhī sì shí yǒu jiǔ jīn cì chǔ ér chú liù shù èr shí yǒu èr 　　 yì yòu wén gāo huáng bào jí wèi chài lǐ shì cì jù quē ér hòu sū tài zǐ bào sǐ wéi jué yuè rén zhēn wéi huì ér fù xǐng jiān jǐng qū chí zhēn quán cì bì tòng ér fù shè xuán zhōng huán tiào huá tuó cì bì zú ér lì háng qiū fū zhēn yāo yú ér guǐ miǎn chén kē wáng zuǎn zhēn jiāo yú ér yāo jīng lì chū qǔ gān yú yǔ mìng mén shǐ gǔ shì shì qiū háo zhī mò cì shǎo yáng yǔ jiāo bié bǐ lóng fū tīng xià ruì zhī shēng 　　 jiē fū qù shèng yú yuǎn cǐ dào jiàn zhuì huò bù dé yì ér sàn qí xué huò qiān qí néng ér fàn jīn jì yú yōng zhì qiǎn nán qì yú xuán yán zhì dào yuān shēn dé zhī zhě yǒu jī ǒu shù sī yán bù gǎn shì zhū míng dá zhě yān shù jī hū tóng mēng zhī xīn qǐ